Buitendelen is een gezamenlijk transformatieproject van een erf in het buitengebied.
Freebooter gaat uit van oversized balkons. Die leveren niet alleen individuele buitenruimtes op, maar tevens collectieve ontsluitingsroutes langs de buitenzijde van het gebouw. Deze routes bevorderen de sociale verbondenheid op een ongedwongen manier en besparen op (dure) vierkante meters binnenruimte.
De balkons worden begrensd door een spel van houten lamellen die zich in het ontwerp op parametrisch wijze vormen naar, onder andere, de stand van de zon en behoefte aan privacy. Deze 'tweede huid' biedt klimatologische voordelen en geeft Freebooter een betoverende expressie.
CPO in het buitengebied
Buitenruimte, klimaat en expressie
De oude schuren op het erf worden vervangen door één rij van twee en één rij van vier nieuwe schuurwoningen. Ook wordt de oude boerderij opgesplitst in twee woningen, beide met een boven- en benedenverdieping. Daarnaast wordt de bestaande paardenstal omgebouwd tot een gemeenschappelijke ruimte met grote keuken en twee gastenverblijven op de verdiepingsvloer. Tot slot wordt in de kleine kapschuur een multifunctionele fietsenstalling en in de oude hooiberg een gedeelde hobby- en yogaruimte gemaakt. Het totaal behoudt de maat en sfeer van een Sallands boerenerf.
De nieuwe rijwoningen vallen op door een oversized veranda passend bij het 'buitenleven'. De vele zonnepanelen op het dakvlak zijn meegenomen in de architectuur en maken de woningen energieneutraal. De woningen worden opgebouwd uit een slimme combinatie van HSB met biobased isolatiemateriaal.
Een biobased erf
Kunnen CPO-projecten een positieve impact hebben op het landelijk gebied? Buitendelen, een ontwikkeling in Lettele, gestart door vier particuliere initiatiefnemers, bewijst het! Duurzaam bouwen, landschapsherstel, het vergroten van de biodiversiteit en het delen van spullen en voorzieningen blazen dit oude erf en haar omgeving nieuw leven in.
Landschapsherstel
Het vier hectare tellende perceel, nu nog grotendeels graswoestijn, wordt omgetoverd tot een groene haven voor planten en dieren. Een nieuwe boomgaard, moestuin, bloementuin, plas-draszone (tevens ten behoeve van de waterhuishouding op het erf), kikkerpoel, uitgerasterde sloten, houtwallen, heggen, hagen en kruidenrijke weide's worden door de bewoners gezamenlijk aangelegd en onderhouden.
Duurzaamheid
Architect Giacomo Garziano werkt in de voorhoede van biobased en biophilische architectuur. De ontwerpen van zijn studio zijn niet alleen gericht op het beperken van onze impact op het milieu maar zelfs op het regeneren van ecologische systemen, op het teruggeven aan de aarde.
Geen wonder dat Freebooter grotendeels wordt gemaakt van de 'rockstar' onder de biobased bouwmaterialen: hout! Hout, als het beton van de 21ste eeuw, wordt op steeds grotere schaal en in steeds hogere gebouwen toegepast. De voordelen van hout zijn legio: het is hergroeibaar, slaat CO2 op, laat zich prachtige verwerken, is herbruikbaar en bovendien composteerbaar.
In plaats van enkel te focussen op dure installatietechniek kunnen de overstekken, puien en lamellen van Freebooter optimaal benut worden om passief te koelen en verwarmen. Ook is in het ontwerp veel rekening gehouden met de integratie van groen, van planten en zelfs bomen, die voor veel verkoeling zorgen in onze steeds heter wordende steden.
Duurzaam en natuurinclusief
Kleiner wonen in contact met elkaar en met zorg voor de aarde, dat is het uitgangspunt geweest van Stek. 'Groen' is dan ook geen bijzaak maar het vertrekpunt. Dit komt niet alleen in de huisjes zelf, maar ook in hun relatie tot de omgeving terug. Zo zijn de huisjes in Deventer onderdeel van een getrapt systeem dat regenwater buffert en afvoert naar grote wadi's, en zijn natuurinclusieve maatregelen geintegreerd, zoals nestkasten en steunen voor klimplanten.
Bovendien staan de huisjes op schroefpalen, een circulair en voordelig alternatief voor beton. De schroefpalen verstoren het bodemleven niet, bevorderen de infiltratie van water op het terrein en laten in de verre toekomst geen sporen achter.
De huisjes worden gemaakt van hoogwaardig geisoleerde en FSC gecertificeerde houtskelet-elementen die efficient geprefabriceerd en opgebouwd worden. Gevel- en dakafwerking kennen tal van duurzame opties.
Bijzonder aan het project in Deventer is tevens het warmte- en koelsysteem: een collectieve warmtepomp in het gemeenschapsgebouw en individuele 'boosters' in ieder van de huisje. Aan de zonkant zijn de daken optimaal uitgevuld met PV-panelen.
Gemeenschapsgebouw
Last but not least plaatsen we het gemeenschapsgebouw langs de noordelijke grens van de kavel. Een aangewezen plek: vol in de zon, op ontspannen afstand van de woningen en uitnodigend gelegen langs een belangrijke fiets- en wandelroute in de wijk. Ook schermt het gebouw op deze locatie de naastgelegen kavel af. Het gemeenschapsgebouw hebben we bewust gelijkvloers gehouden, zodat het ondergeschikt blijft aan de Tiny Houses en goed toegankelijk is. Dicht langs het gemeenschapsgebouw loopt een doorgaand wandel- en fietspad. Hier voorzien we een bredere publieke hoofdingang. Bij deze entree kan informatie worden geboden over activiteiten en openstelling van de tuin.
De Tiny House-beweging gaat over meer leven met minder huis en spullen. Over meer naar buiten, minder binnen. Over het heft in eigen hand nemen. En het mooie is, dat hoeft niet alleen! Juist in het vormgeven van onze individuele vrijheid vinden we elkaar en maken we gezondere keuzes. Niet omdat het moet, maar omdat we er zelf voor kiezen. Dat in dit project een gemeenschapsgebouw is opgenomen verdient dan ook een pluim. In combinatie met de Tiny Houses en de collectieve binnentuin bekrachtigt dit gebouw de toekomstige bewoners in hun behoefte aan hedendaagse saamhorigheid